Boyu 30 cm, eni 15 cm ve genişliği 20 cm olacak iki katlı tahta bir sistem. Üst katın ön yüzü camdan olmalı.
Pipet, çift yüzlü bant
10 adet çivi, 5 adet lastik ( 3 farklı kalınlıkta lastik olmalı. Bunlardan en ince olanından toplam 3 adet olmalı.), çekiç
3 adet şeffaf cam şişe ve cam şişelere vurarak ses çıkarmak için çubuk
Küçük şeffaf plastik kutu, mercimek, bant
4 adet pet bardak, 3 metre uzunluğunda yün ve naylon ip, iğne
3 adet uç kutusu cetveli, yapıştırıcı
Kazanımlar:
F.3.5.3.2. İşitme duyusunu kullanarak ses kaynağının yaklaşıp uzaklaşması ve ses kaynağının yeri hakkında çıkarımlarda bulunur.
F.3.5.3.3. Çevresindeki ses kaynaklarını doğal ve yapay ses kaynakları şeklinde sınıflar.
F.3.5.4.2. Ses şiddeti ile uzaklık arasındaki ilişkiyi açıklar.
F.4.5.4.2. Şiddetli sese sahip teknolojik araçların olumlu ve olumsuz özelliklerini araştırır.
F.6.5.1.1. Sesin yayılabildiği ortamları tahmin eder ve tahminlerini test eder.
F.6.5.2.1. Ses kaynağının değişmesiyle seslerin farklı işitildiğini deneyerek keşfeder.
F.6.5.2.2. Sesin yayıldığı ortamın değişmesiyle farklı işitildiğini deneyerek keşfeder.
F.6.5.3.1. Sesin farklı ortamlardaki süratini karşılaştırır.
Hazırlanışı:
Pipetler en kısası 3 cm en uzunu 16 cm olmak üzere 1,5 cm arayla kesilir. Tahta sistemin yan yüzünün en üst kısmına çift yüzlü bant yapıştırılır. Pipetler bantın üzerine 1 cm arayla yerleştirilir. Daha rahat üfleyebilmek için pipetlerin bir ucu 1 cm yukarıda kalacak şekilde yapıştırılır. Pipetlerin yerleştirildikten sonra düşmemesi için üzerine çift yüzlü bant yapıştırılır.
2 çivi alt alta aralarında 12 cm olacak şekilde çakılır. Daha sonra arada üçer cm mesafe kalacak şekilde 2 sıra daha alt alta aynı şekilde çiviler çakılır. Yine 3 cm mesafe bırakılarak 2 çivi alt alta aralarında 8 cm olacak şekilde çakılır. Son 2 çivi de 3 cm mesafe bırakıldıktan sonra alt alta aralarında 4 cm olacak şekilde çakılır. En kalın lastik ilk sıraya, orta kalınlıktaki lastik ikinci sıraya takıldıktan sonra kalan ince lastikler sırayla takılır.
3 adet şeffaf cam şişe ve çubuk tahta sistemin üst katına konulur.
Küçük şeffaf plastik kutunun içine bir miktar mercimek doldurulur. Kutunun kapağına bant yapıştırılarak açılması önlenir.
Naylon ip iğne yardımıyla iki pet bardağın tabandan geçirilir ve ipin uçları pet bardağın içinden çekilince çıkmayacak şekilde düğümlenir. Aynı işlem yün iplikle tekrarlanır. Pet bardaktan yapılan bu telefonlar tahta sistemin alt katına konulabilir.
Uç kutusu cetvelleri 3,5 cm, 4,5 cm ve 5,5 cm dışta kalacak şekilde aralarında bir miktar mesafe bırakarak sırayla tahta sistemin alt katına yapıştırıcıyla yapıştırılır.
Uygulanışı:
Bu materyal ders esnasında konuyu öğretmek ve ders bitiminde konunun anlaşılıp anlaşılmadığını test etmek için kullanılabilir. Materyal ile doğal ve yapay ses kaynakları, sesin nasıl yayıldığı, pes ve tiz seslerin nasıl oluştuğu, sesin frekansı, yüksekliği, şiddeti ve genliği öğretilebilir.
Lastiklerin yer aldığı kısımda farklı kalınlık ve uzunluktaki lastiklerin titreştirilmesiyle oluşturulan seslerle titreşen cisimlerin frekansının titreştirilen cismin boyuna, kesitine ve gerginliğine bağlı olduğu öğretilebilir.
Farklı uzunluktaki pipetlere üflenerek, farklı uzunluktaki uç kutusu cetvelleri gerdirilerek, farklı miktarda su konulan şişelere üflenerek ve çubuk yardımıyla vurularak frekansın madde miktarı ile ters orantılı olduğu öğretilebilir. Pes ve tiz seslerin frekansa bağlı olarak oluştuğu, frekansın yani titreşim hızının artmasına bağlı olarak sesin yüksekliğinin arttığı ve sesin ince (tiz) çıktığı, aynı şekilde frekans azaldığı zaman sesin kalın (pes) çıktığı öğretilebilir.
İçine mercimek konulan plastik kutu farklı kuvvetle sallanarak ya da lastikler farklı miktarda gerdirilip bırakılarak ses şiddetinin genliğe bağlı olduğu, genlik arttıkça ses şiddetinin arttığı azaldıkça da ses şiddetinin azaldığı öğretilebilir. Kutu kuvvetli bir şekilde sallandığında çıkan sesin şiddetinin fazla daha hafif sallandığında çıkan sesin şiddetinin az olduğu öğretilebilir. Seslerin çıkarıldığı esnada tahta sistem çocuklara yaklaştırılıp uzaklaştırılarak ses kaynağına yaklaşıldığında kuvvetli ses uzaklaşıldığında zayıf ses duyulduğu öğretilebilir.
Pet bardaktan yapılan telefonlar kullanılarak sesin titreşimler halinde yayıldığı öğretilebilir. İplerin gerginliği arttığı zaman titreşim daha kolay gerçekleşeceği için sesin daha iyi duyulacağı öğretilebilir.
Pipetlere üflenerek, şişelere vurularak ve lastikler gerdirilerek farklı melodiler oluşturulup müzik aletlerinden çıkan seslerin yapay sesler olduğu öğretilebilir. Pet bardaktan yapılan telefonlar kullanılarak telefondaki seslerin yapay sesler olduğu öğretilebilir. Öğrencilerden birinin gözlerini kapatıp tahta sistemi sınıf içinde farklı noktalara yerleştirip ses çıkararak öğrencinin ses kaynağının yeri hakkında çıkarımlarda bulunması istenebilir.
Tahta sistemde yer alan cam, plastik, tahta, metal, plastik maddelerle farklı ses kaynaklarından çıkan sesin farklı olduğu öğretilebilir. Yine şişeye üflendiğinde ya da vurulduğunda sesin katı ve gaz ortamlarda farklı duyulduğu öğretilebilir. Yiye bu ortamlarda sesin farklı hızda yayıldığı öğretilebilir.
Öneri:
Şişelerin hem düşmemesi hem de rahatlıkla görülebilmesi için tahta sistemde üst rafın ön yüzüne cam yerleştirilmiştir. Şişeler öğrencilerin su seviyesini daha rahat görebilmesi için şeffaf tercih edilmiştir. Dersin işlenişi esnasında su seviyesini daha da belirginleştirmek için suyun içine gıda boyası, sulu boya ve guaj boya gibi boyalar ekleyebilirsiniz.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder